YÜREĞİR İLÇESİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ

 

İlçemiz yerleşim konumu gereği Adana’nın en sorunlu zemininde bulunmaktadır. Üzerinde kurulu bulunduğu zemin alüvyon kökenli zemin olup, kum, çakıl, silt ve kilden oluşmaktadır. Yer yer konglomera oluşumlarının yer aldığı yerleşim alanı aynı zamanda eski Seyhan nehrinin sürekli yatak değiştirdiği yerleşim alanıdır ve bu alanda yer altı su seviyesi çok yüksektir. Özellikle Adana’ya daha önceleri içme ve diğer kullanım amaçlı suyunu sağlayan yer altı su kuyularının devre dışı kalmasıyla birlikte önemli bir sorun olmuştur. 1998 Adana- Ceyhan depremini yaşayan ilçemiz ikinci derece deprem kuşağında bulunmaktadır. Bölgemiz Karataş -Yumurtalık fay zonu ile Misis- Andırın fay zonları bulunan aktif tektonik kuşak içerisinde yer almaktadır.

 

Jeolojik yapısı ise kireç taşları, konglomera, marn ve benzer materyallerden oluşan yüksek araziler 1.grup araziyi teşkil eder. İkinci grupta ise kireç taşı oluşumları ile alüvyalleri yayılım gösterirler.Yüreğir ovaları ilin düz ve düze yakın eğimli arazileridir. Yüreğir’in kuzey kesimleri yüksek olmakla beraber, güney kısımları geniş ovalık alanlardan oluşmaktadır. Seyhan ve Ceyhan nehirlerinin deltalarından oluşan Yüreğir Ovası 125.000 hektarlık bir alan meydana getirir ve bu özelliği sayesinde Türkiye’nin en geniş delta ovasıdır. Sahilden genellikle kumul setlerle ayrılan Yüreğir Ovasının genel eğimi % 5 ‘in altında olup, azami yüksekliği 50 mt’dir.

 

Denizle birleştiği yerlerde kum ve bataklık görünümünde olan ova, eğik sahalara çıktıkça alüvyallerden teşekkül etmektedir. Genellikle ikinci ve üçüncü sınıf topraklar Yüreğir ovasına hakimdir. Eğik sahalara geçerken, toprak rengi değişerek kırmızı Akdeniz toprağına dönüşür. 

 

İklim
Yüreğir - Adana, Akdeniz iklim özelliklerini taşır. Yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlıdır. Bölgede meydana gelen yağışlar, genellikle yamaç yağışları ve gezici hava kütlelerinin karşılaşması ile oluşur. Ortalama yağış miktarı 625 mm’dir. Yılın ortalama 74 günü yağışlı geçer. Yağışlar %51 kışın, %26 ilkbaharda, % 18 sonbaharda, %5 yazın düşer. Yazın havanın nemle yüklü olmasına karşılık, bazı yıllarda hiç yağış düşmediği görülür. Yazın bir alçak basınç merkezi olan Çukurova'ya denizden ve Toroslar'dan hava akımı olur. Böylece dinamik nedenli bir yüksek basınç merkezi oluşur. Bir taraftan denizden gelen nemli hava, diğer taraftan barajlar ve ovanın sulanması nedeniyle nem artar. İklimin ve enlemin etkisiyle ısınan hava, birikim nedeniyle ağırlaştığı için yükselemez ve doyma noktasına ulaşamaz. Böylece yazın nem yüklü sıcak bir hava görülür. Ortalama nisbi nem % 66 olmakla beraber, yazın % 90'ın üzerine çıkar. 37 yıllık ortalama sıcaklık 18.7 C'dir. 

En soğuk ay Ocak, en sıcak ay Ağustos'tur. Ocak ayı ortalaması 9 C, Ağustos ayı ortalaması 28 C'dir. Ovanın sıcak olmasına karşılık, ilin topraklarında yükselti ve yüzey şekillerine göre iklim şartları çok değişir. Yağışlarda da değişme görülür. Dağlık kesimde yağışlar doğal olarak fazladır Ovada ender olarak görülen kar, dağlarda erken başlar ve bazen aylarca kalır. Adana'da yılın 195,6 günü yaz günüdür. Bu günlerin 134.4'ü tropik gün olarak belirlenmiştir.
 

Adana çevresindeki bitki örtüsü Akdeniz iklim özelliklerini taşır. 700-800 metreye kadar bodur ağaçlardan oluşan makiler görülür, ancak özellikle yerleşim ve tarım alanlarının yer aldığı alçak düzlüklerde, doğal bitki örtüsü insan eliyle büyük tahribe uğramış çoğu yerde bütünüyle ortadan kaldırılmıştır. Seyhan barajı kenarında murt, zakkum, meşe, karaçalı, keçiboğan türleri görülmektedir.
 

Yüreğir’in Tarihçesi 
Yüreğir ilçesi adını M.S. 1250-1352 yılları arasında Türk oğuz boyundan Üç oklara mensup Yüreğir Aşiretinin yerleşmiş olduğu Yüreğir ovasından almış olup 05.06.1986 tarih ve 3306 sayılı kanunla kurulmuştur.   
 

İlk ve orta çağda önemli bir yerleşim merkezi olan Yüreğir ilçesi Yakapınar mahallesinde Misis antik kenti, Misis köprüsü, yer mozaikleri, su kemerleri, stadyum, hamam, kervansaray ve mescid bulunmaktadır.

Misis (Yakapınar ) Ören Yeri:  Misis antik, Ceyhan nehri kenarında tarihi ipek yolu üzerinde kurulmuş, Adana’dan sonra gelen ikinci bir geçit durumundadır. Misis’in tarihi, antik kentin üzerinde bulunduğu ve neolitik çağ’a tarihlenen höyük ile başlar.

Misis’i Truva kahramanlarından Mopos’un kurmuş olduğu söylenmektedir. Hitit, Asur, Makedonya ve Seleukosların eline geçmiş, roma ve Bizans devirlerinde de önemli bir merkez olmuştur. M.S. 8. yüzyıldan itibaren Abbasiler döneminde yeniden imar edilmiştir. 1517 yılından sonra Osmanlı devletinin hakimiyetine girmiş olan Misiste bugün ayakta kalmış olan eserler M.S.4. yüzyıla ait bir bazilikanın mozaik taban döşemeleri, dokuz gözlü bir taş köprü, Akropal’deki surlar, su kemerleri ve hamam kalıntıları ile Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde kalan Havraniye kervansarayı ve tek kubbeli mescittir.
 

Yüreğir ilçe nüfusu bölünmeden önce 45 mahalle iken daha sonra hizmet alanı 10 kat artmış ve 99 mahalleye yükselmiştir.

Yüreğir Merkez İlçe nüfusu 1990’da 273.829, 1997’da 290.952, 2000’da 322.776 , 2007 yılında ise 375.954 olmuştur. 03.06.2008 tarihinde 5747 sayılı Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde ilçe kurulması ve bazı kanunlarda değişiklik yapılması hakkında kanuna göre 22.03.2008 tarihinde Yüreğir ilçesi Yüreğir ve Sarıçam olmak üzere iki merkez ilçeye ayrılmıştır. Bölünmeden sonraki Yüreğir ilçesi merkez nüfusu 31 Aralık 2008 tarihinde Türkiye İstatistik Kurumunun açıklamış olduğu rakamlara göre 411.299, 2011 tarihinde Türkiye İstatistik Kurumu’nun açıklamış olduğu rakamlara göre 421.692’dir. 2012 tarihinde Türkiye İstatistik Kurumu’nun açıklamış olduğu rakamlara göre Yüreğir nüfusu 420.929'dür.  Bölünmeden sonra Yüreğir’in yüzölçümü ise yaklaşık olarak 82000 ha’dır.
 

Yüreğir İlçesi Güneydoğu Anadolu, Doğu Anadolu, İç Anadolu bölgeleriyle, Ceyhan, Kadirli, Kozan ve Aladağ gibi ilçelerden yoğun göç almıştır. Son yıllarda azalmakla birlikte ilçemize gelen göç dalgası çarpık kentleşme ve alt yapı sorunlarını da beraberinde getirmiştir. Yaşanan bu göç dalgası kent uyumunda sıkıntılara sebep olmaktadır. İlçemiz ılıman iklim kuşağında olması ve arazisinin tarıma elverişliliği sebebiyle Adana ilinin en çok göç alan ilçesidir
 

Adana ili uygun iklim ve toprak koşullarıyla ülkemizin tarımsal üretim potansiyeli yüksek illeri arasında ilk sıralarda yer almaktadır. Arazinin verimli ve sulanabilir olmasından dolayı tarımsal ürün çeşitliliği ve üretim miktarı fazladır.

Adana’da toplam nüfusun % 30,2’sini Türkiye’de ise % 41,0’ını tarımsal nüfus oluşturmaktadır. Diğer bir ifade ile ildeki kentleşme oranı Türkiye ortalamasının üzerindedir. Adana’da tarımda yabancı iş gücü kullanımı oldukça yaygındır. Yüreğir’de Doğu ve Güneydoğu ‘dan gelen insanların göç ettiği düşünülürse sözü edilen iş gücü kullanımında Yüreğir halkının etkisi oldukça fazladır.
 

Adana ili tarımının sorunları, bölgenin bu büyük potansiyeli göz önüne alındığında bazı sorunları bulunmaktadır.

Aşırı ve düzensiz göçün yanında plansız konut, sanayi ve kamu sektörü yatırımları verimli tarım topraklarının elden çıkmasına neden olmaktadır. Adana tarım topraklarının tarım dışı amaçlarla kullanımı sorunun en fazla yaşandığı iller arasında ilk sırayı almaktadır.
 

Yüreğir İlçesinde, Adana İli’ne paralel olarak tahıl türleri arasında en çok buğday, arpa, yulaf ve pirinç yetiştirilir. Sanayi bitkileri arasında pamuk başta gelir. Yağ bitkilerinden pamuk çekirdeği(çiğit) ve yer fıstığı, meyvecilikte turfandacılık ve turunçgil yetiştiriciliği bölgede yaygın tarım kollarını oluşturur.
 

Türkiye’nin mısır üretiminin % 45’ini, soya üretiminin % 50’sini, yer fıstığı üretiminin % 34’ünü, narenciye üretiminin % 30’unu, karpuz üretimini % 12’sini ve buğday üretiminin % 6.5’ini Adana İli karşılamaktadır.

Adana İli ve ilçeleri üzerinden toplam arazi varlığının %38’i tarım arazisinden, %39’u orman alanından oluşmaktadır.
 

2007 Yılı Adana Sanayi Odası verilerine göre Adana İlinin ağırlıklı sektörü olan tekstil ve tekstil ürünleri gurubundaki hazır giyim, iplik, çırçır ve prese, örgü- deri – hazır giyim sektörlerinin toplamı payı % 21’dir. Hazır giyim ve ev tekstili sektörü % 7.6, makine ve tekstil yedek parça sanayi % 7, mobilya ve dekorasyon % 6.5, otomotiv ve yedek parça % 6.4, döküm, makine ve ziraat aletleri sanayi % 6.2’lik bir paya sahiptir. Bu kuruluşların birçoğu Yüreğir İlçesi sınırları içerisindendir.

İlçemizde Organize Sanayi bölgesinin bir kısmı ile Büyük Toptancılar Sitesi, Keresteciler ve Mobilyacılar Sitesi, Demir Toptancıları Sitesi ve Traktörcüler Sitesi bulunmaktadır.
 

Yüreğir otogarı İskenderun Hatay Osmaniye gibi çevre illerle ilimize bağlı diğer ilçelerle bağlantı sağlamaktadır.

D-400 Karayolu: doğu ile batıyı birbirine bağlayan (Gaziantep –Şanlıurfa – Konya – Antalya ) bir anlamda eski İpek Yolu’nun görevini üstlenmiş ve bölgenin ticari gelişimi açısından önem arz etmektedir.

TEM Otoyolu: İlçe sınırlarımızda mevcut 4 bağlantı noktasından günlük ortalama 15.000 taşıt trafiği ile Akdeniz, İç Anadolu ve Güneydoğu’yu birbirine bağlayan önemli geçiş noktasıdır. Ayrıca kent içi trafik açısından da önem arz etmektedir.,özellikle D-400 karayolunun yoğunluğu TEM otoyolu sayesinde azalmış ve şehir içi trafiği rahatlamıştır.
 

 İlçemiz sınırları içerisinden 5032 m demiryolu geçmektedir. Aylık ortalama 150.000 yolcu kapasitesine ulaşan demir yolu taşımacılığı bölgeyi İç Anadolu, Marmara ve Doğuya bağlayan önemli ulaşım yoludur. Ayrıca yük taşımacılığı da ticari hayat açısından önem arz etmektedir.

 

Yurt içi ve yurt dışı olmak üzere günlük ortalama 60 sefer (30 kalkış- 30 iniş) yapılmaktadır. Bölgenin ticari gelişimine büyük katkı sağlamaktadır.

 Ülkemizin 6. büyük hava limanı olan Adana Şakirpaşa Hava Limanı ilçemize 4 km mesafededir.